Allianz Eliant

European Alliance of Initiatives
for Applied Anthroposophy

Archief nieuwsbrieven

Democratie – de grootste uitdaging van onze tijd

Perspectieven die hoop en vertrouwen kunnen wekken

Beste vrienden en vriendinnen van ELIANT,

Onzekerheid en angst voor de toekomst drukken niet alleen hun stempel op het dagelijkse leven van vele jongeren, maar zijn ook een maatschappelijk fenomeen geworden. Deze ontwikkeling werd nog versterkt door de coronacrisis en de gevolgen daarvan, die nog steeds doorwerken. In de democratisch gestructureerde landen zien we toenemende politieke misnoegdheid en twijfel over of ‘de hogere rangen’ wel opgewassen zijn tegen de complexe uitdagingen van de actuele gebeurtenissen.

Waarop is democratie gebouwd?
Democratie leeft van de individuele deelneming van burgers aan de sociale, economische, culturele en globale thema’s. Ze roept op om zich breed te informeren en zichzelf een beeld te vormen op basis van informatiebronnen van links tot rechts. Zich kunnen inleven in andersdenkenden vereist de nodige empathie en compromisbereidheid, zonder dat kan de democratie niet slagen. Gaat deze bereidheid achteruit, dan zijn autoritaire machtsstructuren het gevolg, met de typische bijkomstige verschijnselen als discriminatie en onderdrukking van lastige minderheden.

Analyses van een democratie in gevaar
Het is inspirerend om boeken te lezen zoals dat van de Belgische filosoof Mathias Desmet De psychologie van totalitarisme of dat van Levitzky/Ziblatt How Democracies Die of het boek van de resonantieonderzoeker Hartmut Rosa Democratie vraagt om religie. Zij belichten op verschillende manieren de psychologische en intellectuele oorzaken van waarom de democratische systemen in Europese en buiten-Europese landen fundamenteel in gevaar zijn en waarom een heroriëntering, een ‘heroverweging van de democratie’, dringend nodig is. Dat is de grote uitdaging voor ons allemaal! Want de alomtegenwoordige problemen in onze wereld, die een kentering doormaakt, vragen een nieuwe manier van kijken, een oorzakelijk begrip, een nieuwe manier van denken en handelen, als we ze willen oplossen.

Een begeesterend voorbeeld van hoe bijgedragen kan worden aan een cultuurverandering
Het is duidelijk dat we de grote sociale, economische en ecologische uitdagingen alleen maar samen meester kunnen worden. Om die reden willen we graag wijzen op een internationale denktank, waarvan de sinds 2015 uitgewerkte resultaten van 16 tot 18 oktober in Stockholm voorgesteld zullen worden op een ook online toegankelijke, samenvattende ‘summit’ met als titel ‘Van innerlijke groei naar uiterlijke verandering’. Het doel is tegen 2030 een echte cultuurverandering in gang te zetten.

ELIANT’s bijdrage aan het nieuwe begrip van de democratie is gebaseerd op het toekomstgerichte ‘driegeledingsidee’ van Rudolf Steiner, waarop we in deze context graag wijzen, omdat het al heel wat praktijktesten doorstaan heeft en optimistisch kan stemmen. Het toont concreet hoe de idealen van de Franse Revolutie, ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’, het fundament van een democratische cultuur kunnen worden. Wat heeft het individu nodig? Een repressievrij school- en opleidingswezen, dat ruimte biedt voor persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke autonomie. Wat is de taak van de staat? De gelijkheid van de burgers voor het gerecht en de creatie van een wettelijk kader, dat het individuele en sociale leven in gelijke mate dient. Dat wil zeggen, voor de vrije keuze in het onderwijsbereik, voor gelijkheid van alle burgers voor het gerecht en voor een economisch leven, zodat het niet kan ontaarden in een ondemocratische wereldmacht, maar zichzelf ziet als dienstverlener voor de reële noden van allen die deelnemer zijn aan het creëren van toegevoegde waarde – voor de mens en de natuur.

Burgerinitiatieven en burgermaatschappelijk engagement
Al vele tientallen jaren zijn het initiatieven uit de burgermaatschappij, die uitgaan van wakkere en geëngageerde individuele mensen en kleine groepen, die uiteindelijk op brede basis met democratische middelen positieve verandering konden bereiken, zoals bijvoorbeeld in de jaren 80 en 90 de wettelijke verankering van bio door de biobeweging. Dusdanig belangrijke eisen uit de burgermaatschappij worden weliswaar in heel enkele gevallen meteen omgezet, maar ze tonen wel de sterkte van democratisch bewustzijn dat zich door mislukkingen niet laat ontmoedigen, maar erop vertrouwt dat positief, toekomstgericht denken vroeg of laat ook levensrealiteit wordt, zelfs wanneer men zelf alleen maar kan zaaien en de volgende generaties zullen kunnen oogsten.

Met de beste wensen voor de herfsttijd groet ik u hartelijk in naam van het volledige team van ELIANT
Michaela Glöckler

Hier kunt u ons werk ondersteunen. Onze dank daarvoor.

Go to Top