Waarom is circulair denken essentieel voor de toekomst van de Aarde?
Leven is gebaseerd op ritmes en regelkringen
Beste vrienden en vriendinnen van ELIANT,
Alle duurzame landbouwsystemen zijn gekenmerkt door circulair denken. Dit was ook het cruciale basisbeginsel waarop Rudolf Steiner 100 jaar geleden met zijn landbouwcursus in Kobierzyce (Polen), destijds Koberwitz, de biodynamische teeltmethode stoelde. Elk landbouwbedrijf kan zich tot een “agrarische individualiteit” ontwikkelen, waarin de ene de andere dient en bijdraagt voor het geheel.
Humus en bodemvruchtbaarheid – d e toekomstvraag bij uitstek voor de Aarde
Centraal daarbij is de zorg voor de bodemvruchtbaarheid van de Aarde – om ervoor te zorgen dat door geschikte gewasrotaties en biologische bemestingsmethoden het humusaandeel in de bodem kan worden verhoogd. Wanneer het aandeel humus hoog is, neemt het vermogen van de bodem om water op te nemen en een gevarieerd bodemmicrobioom op te bouwen immers toe. Op die manier groeien gezonde planten die beter bestand zijn tegen ongedierte en plagen. Dit is van essentieel belang. Bij deze teeltmethode is het conventionele gebruik van pesticiden immers verboden en dat geldt ook voor minerale meststoffen. Alle noodzakelijke voedingsstoffen voor een gezonde bodemstructuur worden geleverd door de dieren op de hoeve en groenbemestingen bij de vruchtwisseling. Zodoende worden de wateren en bodems niet belast met chemicaliën, maar de opbrengsten liggen gemiddeld wel 15% lager dan in conventionele landbouwbedrijven.
Daarom is ook hier voor ons mensen een gezond circulair denken van essentieel belang. Wij moeten niet alleen levensmiddelen zonder pesticiden willen consumeren, maar door de iets hogere financiële kosten ook willen investeren in de toekomst van onze Aarde! Door die teeltmethode neemt de kwaliteit van de bodems immers jaar na jaar toe, in tegenstelling tot wat het geval is met conventionele industriële landbouwmethoden, waar een tegenovergestelde ontwikkeling plaatsvindt en de bodemkwaliteit in de loop der jaren afneemt, wat uiteindelijk zelfs tot onvruchtbare bodems kan leiden.
Gulbenkian-prijs voor de mensheid
Wegens het feit dat deze circulaire of kringloopeconomie de ontwikkeling van de Aarde en de mens ondersteunt, worden altijd opnieuw visionaire biodynamische en biologische projecten met prijzen onderscheiden. Zo heeft de Gulbenkian-Stichting op 12 juli 2024 het Sekem-Initiatief als een van de drie laureaten bekroond voor hun project om 40.000 kleine boeren in Egypte te helpen bij de omschakeling naar biologische en biodynamische landbouw. De Stichting verleent elk jaar prijzen voor de mensheid aan projecten op het gebied van kunst, kennisoverdracht en wetenschap. Sinds 2022 is de vroegere Duitse bondskanselier Angela Merkel voorzitter van de jury.
Macht en inzicht van de consumenten
Nog altijd bedraagt de duurzaam biologisch bewerkte oppervlakte in Europa minder dan 10%.
De conventionele landbouwers worden door de handels- en verwerkende bedrijven onder druk gezet om hun producten aan zeer lage prijzen te leveren met als argument dat de consumenten zo goedkoop mogelijke levensmiddelen willen. Hoe snel zou dit echter kunnen veranderen indien toekomstgericht circulair denken ingang zou vinden, bijv. doordat minder levensmiddelen worden weggeworpen, wat jaarlijks nog altijd meer dan 30% van de totale productie is. Ook wordt niet bedacht dat de integratie van koolstof in de industrieel bewerkte bodems duidelijk verminderd is.
Het met de slechte bodemkwaliteit verbonden verminderde vermogen om water op te nemen verhoogt het risico van modderstromen en hoge waterstanden van aanzwellende beken en rivieren bij zware regenval, een fenomeen dat zich steeds vaker voordoet. Resten van pesticiden en minerale meststoffen worden niet alleen aangetroffen in de bodem en in landbouwproducten, maar ook in allerhande wateren en dus ook in het drinkwater. Die vervolgkosten worden niet gedragen door de veroorzakers maar door de samenleving in haar geheel.
Als verbruikers beslissen wij bij elke aankoop van levensmiddelen welke manier van denken en welke manier om aan landbouw te doen wij willen ondersteunen.
Met de beste wensen voor ontspannende zomerdagen groet ik u hartelijk in naam van het volledige team van ELIANT
Michaela Glöckler
Hier kunt u ons werk ondersteunen. Onze dank daarvoor.